Jak dbać o księgozbiór?

Tusz w niektórych drukarkach InkJet posiada gwarancję trwałości ponad 100 lat. To o wiele więcej niż będziemy żyć na tym świecie. Nasze książki - przynajmniej niektóre - będą więc świeciły wigorem długo po naszej śmierci. No właśnie - czy oby na pewno? W przypadku książek, które są dla nas bardzo ważne, warto zastanowić się nad tym, jak możemy zwiększyć ich żywotność.

Właściwe przechowywanie

Książki należy przechowywać w chłodnym, suchym miejscu o umiarkowanej temperaturze i wilgotności. Unikaj przechowywania książek w wilgotnych piwnicach, strychach lub innych miejscach narażonych na ekstremalne temperatury lub wilgoć. Pamiętaj, że w takich miejscach poza zwiększoną wilgotnością, książki są też atakowane przez pleśnie i grzyby, które mogą doszczętnie zniszczyć papier.

Światło słoneczne

W niektórych bibliotekach, które posiadają wystawy lub półki przy oknach, możesz zauważyć, że książki, które tam się znajdują, mają wyblakłe grzbiety. Unikaj bezpośredniego światła słonecznego. Powoduje ono blaknięcie kolorów na okładkach książek i ilustracjach, a także żółknięcie i łamliwość papieru. Najlepiej przechowywać książki z dala od okien lub innych źródeł bezpośredniego światła słonecznego. Jeśli nie jest to możliwe, zainstaluj foliowe żaluzje z filtrem UV w oknach, lub oklej nimi szkło w półkach przechowujących księgozbiór.

Papier bezkwasowy.

Jest to element, który możesz wybrać tylko przy zakupie książki. Tylko najlepiej wydane książki mają wzmiankę o jakości i kwasowości papieru. Papier kwasowy, jest nazywany tak z powodu metody produkcji, wypełnienia lub klejenia. Zazwyczaj trafiamy na książki wydrukowane na papierze kwasowym co powoduje, że już po kilkudziesięciu latach, zawartość książki żółknie a strony robią się łamliwe. W Polsce bezskutecznie Bronisław Zyska zachęcał do wprowadzenia ustawy o nieużywaniu papiero kwasowego. Powoduje to bowiem bardzo wiele trudności jeśli chodzi o utrzymanie zbiorów w należytym stanie. W Bibliotece Nowojorskiej co roku z powodu rozsypywania się starych zbiorów wycofuje się ponad 50 tysięcy książek.

Co robić? Dla większych księgozbiorów istnieją metody masowego odkwaszania, które są niestety bardzo kosztowne. Odkwaszanie możemy przeprowadzić manualnie jednak jest to metoda bardzo mozolna, czasochłonna oraz trudna. Środki używane do odkwaszania np. bookkeeper są bowiem trudno dostępne i drogie. Jedną z tańszych metod jest przekładanie stron zakwaszonej książki, stronami alkalicznymi a następnie ściskanie książek. Alkalizacja przebiega jednak wolno i z tego powodu jest trudna do przeprowadzenia.

Właściwa obsługa.

Z książkami należy obchodzić się ostrożnie i nie należy ich zginać ani składać. Unikaj używania spinaczy do papieru lub innych metalowych elementów złącznych, które mogą rdzewieć i uszkodzić strony. Upewnij się, że w książkach nie ma zakładek, które z upływem czasu mogłyby gubić kolor.

Oprawa introligatorska

Jeśli grzbiet książki jest uszkodzony lub oprawa jest luźna, najlepiej związać ją profesjonalnie, aby uniknąć dalszych uszkodzeń. Introligator to zawód wymierający - znaczy to, że istnieje. Spróbuj znaleźć introligatora w swojej okolicy i wybierz się do niego z książką nadgryzioną zębem czasu.

Zwalczanie szkodników.

Książki mogą być celem szkodników, takich jak rybiki cukrowe i termity, dlatego ważne jest, aby przechowywać swoją kolekcję książek w miejscu co do którego mamy pewność. Ubezpieczenie. Ubezpieczenie kolekcji książek może zapewnić ochronę finansową w przypadku uszkodzenia. Jeśli posiadasz kilka tysięcy egzemplarzy, na pewno jest to coś o czym warto pomyśleć.

Katalog.

Prowadzenie katalogu w ogóle jest świetnym sposobem na monitorowanie stanu księgozbioru. Prowadzenie cyfrowego katalogu może być również przydatnym sposobem śledzenia książek i ich stanu oraz sprzedaży. Dzięki youtalky, możesz skatalogować swój zbiór i mieć stan swojej kolekcji pod nadzorem. Jest to szczególnie przydatne jeśli księgozbiór jest używany. O plusach i naturze używania księgozbioru możesz więcej przeczytać tutaj.

Pamiętaj, że wszystkie te rady mają sens, jeśli jako właściciel posiadasz świadomość tego, że jedynym sensem istnienia książki - po ulotnieniu się walorów fizycznych - jest jej czytelnik i to, że ktoś jeszcze ją kiedyś przeczyta.